Oneska Flotylla Wojenna

Oneska Flotylla Wojenna

Онежская военная флотилия

Historia
Państwo	Rosyjska FSRR →ZSRR
Sformowanie	1918, 1941
Rozformowanie	1923, 1944
Nazwa wyróżniająca	Oneska
Dowódcy
Pierwszy	Dmitrij Fiedotow
Ostatni	kpt. Neon Antonow
Działania zbrojne
wojna domowa w Rosji II wojna światowa
Organizacja
Formacja	Marynarka Wojenna ZSRR
Rodzaj wojsk	flotylla rzeczna
Odznaczenia

Jezioro Onega

Oneska Flotylla Wojenna (ros. Онежская военная флотилия) – flotylla okrętów radzieckiej marynarki wojennej, operująca w latach 1918–1920 i 1941–1944 na jeziorze Onega i przyległych akwenach.

Historia i działania

Powstała w 1918 roku, brała udział w wojnie domowej w Rosji, głównie w operacjach na jeziorach Onega i Ładoga oraz na okolicznych zatokach. Posiadała ok. 30 jednostek, głównie przebudowanych statków handlowych. Rozformowano ją w marcu 1920 roku. Ponownie sformowana w sierpniu 1941, działała wspólnie z wojskami Frontu Karelskiego do listopada, kiedy to została rozformowana (okręty weszły w skład Flotylli Wołżańskiej). 30 kwietnia 1942 na Wołdze została sformowana Eskadra Oneska, przemianowana w grudniu na Oneską Flotyllę Wojenną, która operowała głównie na jeziorach Onega i Ładoga.

Podstawowymi działaniami flotylli było wspieranie operacji wojsk lądowych (w szczególności 7 Armii, której operacyjnie podlegała od grudnia 1942) i zabezpieczenie ich skrzydeł opartych o jeziora i rzeki. Okręty prowadziły wsparcie artyleryjskie od strony wody, eskortowały konwoje oraz same przewoziły ładunki i żołnierzy, wysadzały desanty rozpoznawcze i zwalczały okręty nieprzyjaciela.

Do znaczniejszych akcji należą walki podczas forsowania przez wojska niemieckie rzeki Świr we wrześniu 1941 oraz forsowanie tej samej rzeki przez Armię Czerwoną w 1944, podczas operacji świrsko-pietrozawodzkiej, która doprowadziła 28 czerwca do wyzwolenia Pietrozawodska przez 7. i 32. Armię przy aktywnym wsparciu ze strony flotylli. Przez tydzień jej okręty przewiozły ponad 48 tys. ludzi, 212 czołgów, 446 armat i wiele innych ładunków. Za udział w tej operacji okrętom flotylli i 31 Batalionowi Piechoty Morskiej przyznano honorowy tytuł "Pietrozawodzkich".

Flotyllę ostatecznie rozformowano 10 lipca 1944 roku.

Dowódcy

Wojna domowa

• D.I. Fiedotow (czerwiec – listopad 1918),
• E.S. Pancerżanskij (listopad 1918 – marzec 1920).

II wojna światowa

• A.P. Diakonów (sierpień – grudzień 1941; styczeń – lipiec 1943),
• adm. Pawieł Abańkin (sierpień 1943 – styczeń 1944),
• N.W. Antonow (lipiec - sierpień 1943; styczeń – maj 1944).

Skład

• Okręt sztabowy "Moskowskij Komsomoł"
• Kanonierka KŁ-11
• Kanonierka KŁ-40
• Kutry opancerzone typu 1124
• Kutry opancerzone typu 1125
• Kutry dozorowe typu KM
• Kutry dozorowe typu A
• Kutry trałowe typu K-15-M-17

Sierpień – grudzień 1941 roku (Oneska Flotylla Wojskowa)
Dywizjon kanonierek

• kanonierki – KŁ-11, KŁ-12, KŁ-13, KŁ-14, KŁ-15, KŁ-16
• trałowiec – TSzcz-34
• kutry trałowe – KTSzcz-47, KTSzcz-49
• kutry dozorowe – KM-111, KM-114 (typu KM)
• kutry opancerzone – 6 jednostek (ze względu na zalodzenie nie weszły do służby)

Maj – listopad 1942 roku (Eskadra Oneska)

• okręt sztabowy – "Moskowskij Komsomoł"

Dywizjon kanonierek

• kanonierki – KŁ-11, KŁ-12, KŁ-13, KŁ-14, KŁ-15, KŁ-40, KŁ-41

Dywizjon kutrów opancerzonych

• 1. Eskadra Kutrów Opancerzonych
  • kutry opancerzone – BKA-11, BKA-12, BKA-31, BKA-32 (typu 1124)
• 2. Eskadra Kutrów Opancerzonych
  • kutry opancerzone – BKA-21, BKA-22, BKA-41, BKA-42 (typu 1125)

Dywizjon kutrów dozorowych

• kutry dozorowe – KM-111 (SKA-111), KM-114 (SKA-112) (typu KM); Nr 874 (SKA-121), Nr 914 (SKA-122) (typu A)

Dywizjon kutrów trałowych

• kutry trałowe – KTSzcz-47, KTSzcz-49; KTSzcz-570, KTSzcz-574, KTSzcz-575 (typu K-15-M-17)

Oddział ścigaczy

• Ścigacze – 4 jednostki

Ochrona rejonu wodnego

• 31. Samodzielny Batalion Piechoty Morskiej

Bibliografia

• Mała encyklopedia wojskowa, t. I, Warszawa 1967.